ทำไมสร้างบ้าน…….งบจึงบานปลาย

เป็นคำถามและปัญหาที่เราได้ยินมาโดยตลอดว่า การสร้างบ้าน หรือการต่อเติมบ้าน มักจะจบลงด้วยคำว่างบประมาณบานปลายเสมอมา เราจึงมาดูกันว่า ทำไมจึงเกิดปัญหานี้

อย่างแรกต้องทำความเข้าใจกันก่อนว่า การสร้างบ้านจะมีช่วงระยะเวลาในการทำงาน 3 ขั้นตอนหลักๆ คือ ช่วงแรกในการวางโครงสร้างบ้าน  ซึ่งประกอบไปด้วยการ ตอกเสาเข็ม  ทำฐานราก  หล่อคานรับน้ำหนักมาจนถึงช่วงการก่ออิฐ ฉาบปูน ซึ่งตอนนี้จะเห็นบ้านเป็นรูปเป็นร่างมากขึ้น ใน 2 ขั้นตอนนี้งบประมาณมักไม่ค่อยบานปลาย ยกเว้นมีการทุบรื้อผนัง  หากขนาดของพื้นที่ใช้สอยไม่เป็นที่พอใจ ส่วนใหญ่ที่งบบานปลายกันมากคือช่วงสุดท้ายของการก่อสร้างบ้าน ช่วงเลือกวัสดุตกแต่งบ้าน ไม่ว่าจะเป็น วัสดุปูพื้น, วัสดุตกแต่งผนัง, สีทาบ้าน, สุขภัณฑ์, โคมไฟ ฯลฯ ซึ่งขั้นตอนนี้เจ้าของบ้านมักจะเปลี่ยนใจไปมา  ให้เป็นไปตามรสนิยมความชอบของตน วัสดุบางอย่างอาจจะมีราคาต่อชิ้นเพิ่มขึ้นมาไม่กี่บาท ทำให้รู้สึกว่าไม่ได้จ่ายเพิ่มขึ้น แต่เมื่อรวมหลายๆ ชิ้นหลายๆ รายการกว่าจะรู้ตัวอีกทีงบประมาณก็บานปลายไปมากแล้ว

จะเห็นได้ว่าสาเหตุที่แท้จริงที่ทำให้งบประมาณมักจะบานปลายนอกเหนือจากการเลือกผู้รับเหมาที่ไม่เป็นมืออาชีพ ที่มักจะทิ้งงานกลางทางทำให้งบบานปลายจากการหาผู้มารับเหมาช่วงต่อแล้ว นั่นก็คือเรื่องความไม่ชัดเจนในความต้องการหรือความชอบตั้งแต่แรก อาทิเช่น การตกลงเรื่องแบบบ้าน,พื้นที่ใช้สอย หรือวัสดุก่อสร้างที่คลุมเครือ จากที่เคยตกลงไว้กับผู้รับเหมาหรือบริษัทรับสร้างบ้าน  แต่พอสร้างจริงแล้วเจ้าของบ้านมาเห็นรู้สึกว่าไม่เป็นไปตามที่ต้องการก็จะทำการเปลี่ยนแปลง ซึ่งแน่นอนการเปลี่ยนใจมักจะเกิดขึ้นโดยที่เจ้าของบ้านมักจะยอมจ่าย“แพงขึ้น” เพื่อความพึงพอใจของตน อยู่เสมอๆ

ซึ่งวีธีการที่จะช่วยควบคุมงบไม่ให้บานปลาย สามารถทำได้ ดังนี้

• ต้องชัดเจนในความต้องการของเจ้าของบ้านและสมาชิกในครอบครัว ทั้งเรื่องรูปแบบ วัสดุก่อสร้างและตกแต่ง รวมถึงงบประมาณที่สามารถจ่ายได้ ซึ่งการกำหนดงบประมาณ มี 3 ส่วน คือ งบประมาณการก่อสร้าง 60%  ซึ่งจะมีค่าใช้จ่ายส่วนที่เป็นโครงสร้างและงานก่อสร้างหลัก ซึ่งไม่สามารถปรับลดได้ส่วนเป็นค่าใช้จ่ายที่ปรับเพิ่ม-ลดได้ เป็นส่วนงานตกแต่งเพื่อความสวยงามภายนอกบ้านงบส่วนที่ 2 คือ งานตกแต่งภายใน  30% เป็นเรื่องความสวยงาม รสนิยมของเจ้าของบ้าน เช่น แอร์ ผ้าม่าน เฟอร์นิเจอร์ต่างๆ และอีก 10% เป็นงานLandscape งานตกแต่งภายนอกอาคารทั้งหมด
• มีการตกลงหรือระบุเรื่องต่างๆ ให้ครบถ้วนและชัดเจนเช่น ราคาบ้าน แบบบ้าน วัสดุก่อสร้างที่ใช้ ระยะเวลาแล้วเสร็จซึ่งเจ้าของบ้านและผู้รับเหมาหรือบริษัทรับสร้างบ้าน ต้องมีการตกลงแก้ไขทุกอย่างให้เสร็จสิ้นในกระดาษก่อนการก่อสร้างจริง เพื่อขจัดข้อโต้แย้งระหว่างการทำงาน และไม่ให้เป็นการเสียเวลามาแก้ไขเปลี่ยนแปลง หรือเปลี่ยนใจ ในขณะการก่อสร้าง ซึ่งจะเป็นเหตุสำคัญที่ทำให้เสียค่าใช้จ่ายเพิ่มขึ้น  และงบบานปลายในที่สุด
• เมื่อถึงเวลาเลือกวัสดุฯ  เจ้าของบ้านควรจะสละเวลาไปเลือกวัสดุให้ตรงเวลาที่หน้างานต้องการใช้  เพื่อให้งานเดินไปตามแผนที่กำหนดไว้และป้องกันเรื่องวัสดุรุ่นนั้นๆ เลิกผลิต หรือราคาวัสดุแพงขึ้น และควรเลือกวัสดุ สี ให้ตรงตามที่เคยตกลงไว้ เพื่อให้ทุกอย่างลงตัว ไม่ต้องแก้ไขกันภายหลัง
• เจ้าของบ้านเอง ควรยับยั้งชั่งใจเมื่อเห็นวัสดุอุปกรณ์ที่ถูกใจกว่า เพราะการนำเสนอขายอาจจะดึงดูดให้เราคล้อยตามทำให้ต้องจ่ายเงินเพิ่มอย่างไม่จำเป็น แต่ถ้าต้องการเปลี่ยนแปลง ควรจะปรึกษาผู้รู้ก่อนเพื่อเป็นข้อมูลในการตัดสินใจว่าการเปลี่ยนแปลงนั้นคุ้มค่าที่จะทำหรือไม่

ทั้งนี้การสร้างบ้านของแต่ละท่านก็มีความพึงพอใจและงบประมาณที่แตกต่างกัน การที่จะควบคุมงบประมาณไม่ให้บานปลาย สำคัญที่สุดคือเจ้าของบ้านต้องชัดเจนในความต้องการตั้งแต่ต้น เลือกสิ่งที่ดีและคุ้มค่าให้ตนเอง เพราะถึงอย่างไรความพึงพอใจกับบ้านของตนก็สำคัญที่สุด แต่หากความพอใจที่ไม่สิ้นสุด ปัญหางบประมาณบานปลายย่อมเกิดขึ้นอย่างแน่นอน